Auteur: Deventer Literair

Waarde leden van Deventer Literair,

Op zondag 2 februari hebben we voor u een programma met Benien van Berkel en Ad van Liempt over van Berkels Biografie van Tobie Goedewaagen in de Oude Mariakerk aan het Grote Kerkhof.

Benien van Berkel (1965) is historica en theatermarketeer. Zij promoveerde in 2012 op de biografie over Goedewaagen. Ad van Liempt (1949) is journalist, programmamaker en auteur. Hij was medeoprichter van NOVA en is het journalistieke geweten van Hilversum. Hij ontving in 2011 een eredoctoraat van de UvA.

De Reichskulturkammer was een Duits instituut tijdens het nazibewind, in 1933 ingesteld door Joseph Goebbels. Schrijvers en kunstenaars die geen lid werden mochten hun werk niet publiceren. De nazi’s definieerden kunst als: kunstwerken, gemaakt door Ariërs, die bijdroegen aan de glorie van het Duitse volk en ras. De Nederlandse pendant van dat instituut was de Kultuurkamer die op 25 november 1941, bij verordening van de Rijkscommissaris voor Nederland, Seyss Inquart, werd ingesteld. ‘Het belang’ van de Kultuurkamer werd verwoord door haar president Dr. Tobie Goedewaagen (1895 – 1980) als: De nieuwe ordening, waar wij nu aan toe zijn, houdt in dat de kultuurwerker weer een deel van het volk wordt. Goedewaagen was als secretaris-generaal van het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten (DVK) verantwoordelijk voor de nazificatie van de Nederlandse cultuur. Hij dwong kunstenaars lid te worden van de Kultuurkamer. Hij werd alom gehaat en had als scheldnaam ‘Rotkar’. Op 28 januari 1943 werd Goedewaagen, op aandrang van Mussert, ontslagen als secretaris-generaal van DVK.

Veel kunstenaars en schrijvers, zoals Maarten Toonder, Wim Sonneveld en Simon Vestdijk, werden lid van de Kultuurkamer, enkelen, zoals Jan de Hartog, Ferdinand Bordewijk en Adriaan Roland Holst, weigerden. In 2011 onthulde Willem Otterspeer dat W.F. Hermans, die regelmatig auteurs aanviel die naar zijn mening fout waren in de oorlog, zich destijds ook bij de Kultuurkamer heeft aangemeld (Otterspeer is onze gast op 14 september).

Benien van Berkel beschouwt in haar biografie de motieven van Tobie Goedewaagen. Wat bewoog deze intellectuele filosoof, die in zijn jonge jaren bevriend was met toonaangevende kunstenaars als beeldhouwer Jan Rädecker en een protegé was van Adriaan Roland Holst? Welke ambities dreven hem tot een fervent en overtuigd nationaalsocialist die het cultuurbeleid in de oorlog naar zijn nationalistische hand zette? En wat is de visie van Ad van Liempt, eindredacteur van de serie Oorlog en schrijver van het gelijknamige boek en van vele andere boeken over de oorlog zoals Selma, Jodenjacht, De Drogist en Na de bevrijding?

De toegang is gratis voor leden, introducés betalen €5, niet-leden €12,50. Het programma begint om 15.00 uur. Na afloop zullen de schrijvers hun boeken voor u signeren.

Het verdere programma van 2014 behelst:

• Zondag 16 maart (finale Boekenweek) – Jan van Aken, De afvallige, interviewer Mathijs van Deen.
• Zondag 13 april – professor Frits van Oostrom, Wereld in woorden.
• Zondag 14 september – Willem Otterspeer over Biografie van W.F. Hermans.
• Zondag 12 oktober – Monique van Paemel, Vlaams auteur.
• Zondag 9 november –  Thomas Ross, thrillerschrijver, interviewer Henk van Baalen.
• Zondag 14 december – Toon Tellegen + Corrie van Binsbergen (gitaar) + pianist.

 

Frens Westenbrink

Secretaris Deventer Literair

f.westenbrink@kpnmail.nl

Telefoon: 0570-671143

Waarde leden van Deventer Literair,

We trappen het literaire jaar 2014 af met Gerard Koolschijn op zondag 12 januari in de Theaterzaal van Dok H2O,het Havenkwartier, Scheepvaartstraat 23. Dit is voor ons een nieuwe locatie. Het theatertje kan circa 200 mensen bergen. Het is wat verder van het centrum af. Voor mensen die slecht te been zijn willen we transport regelen, dus als u daar gebruik van wilt maken moet u dat even aan mij doorgeven.

Gerard Koolschijn (1945) studeerde klassieke talen en Nederlands recht. Hij is schrijver en vertaler van vooral Griekse tragedies en van de filosoof Plato, zoals de bloemlezing Plato, schrijver (1987). In 2012 verscheen Geen sterveling weet, een vijfdelige  autobiografische roman die is bekroond met de Littéraire Witte Prijs 2014, een tweejaarlijks toe te kennen prijs van de Haagse Littéraire Sociëteit De Witte voor letterkundig werk van een Haagse auteur. Gerard Koolschijn is in Den Haag geboren en is, na zijn studies, vele jaren als leraar en later als rector aan Haagse scholen verbonden geweest. Koolschijn kreeg eerder al de Martinus Nijhoff prijs en de Oikos publieksprijs.

Op 29 januari 2006 startte Deventer Literair met een aangrijpend programma met Jan Siebelink in een afgeladen Oude Mariakerk. In Knielen op een bed van violen verhaalt Siebelink over zijn  jeugd waarbij het gezin in de greep raakte van het gedachtegoed van Ds. Paauwe. In Geen sterveling weet beschrijft Koolschijn zijn vreugdeloze jeugd dat geheel beheerst wordt door de strenge godsdienstleer van deze dominee. De vader van Koolschijn, mr. J.H. Koolschijn, was één van de voornaamste volgelingen van Ds. Paauwe en ook zijn biograaf. In het tweede deel van de roman, waarin Gerard trouwt, vindt hij ook geen verlossing. In het derde deel vlucht hij naar een Grieks eiland, waar hij als monnik leeft. Het is een doodlopende weg en uiteindelijk keert hij maar weer terug naar Nederland. In de twee laatste delen beleeft de hoofdpersoon weliswaar maatschappelijk succes, maar van het verleden komt hij nooit los. Ook lukt het hem niet zijn ouders duidelijk te maken wat de godsdienstwaanzin het gezin Koolschijn heeft aangedaan.

‘Niet één profeet is ons gebleven. Geen sterv’ling weet hoe lang dit duren zal,’ zingen de duizenden volgelingen van dominee Raave (zoals Paauwe in de roman heet) bij zijn begrafenis. Met hun profeet is de Waarheid uit Nederland verdwenen. In de hemel zal hij om hun verdoemenis lachen.

Uit: Geen sterveling weet

De toegang is gratis voor leden, introducés betalen €5, niet-leden €12,50. Het programma begint om 15.00 uur. Na afloop zal de schrijver zijn boeken voor u signeren.

Als er net zo veel mensen komen als destijds bij Siebelink (ruim 200) dan kunnen we die net bergen. Komt u voor alle zekerheid toch maar op tijd voor een zekere plaats.

Het verdere programma van 2014 behelst:

• Zondag 2 februari – Benien van Berkel, Biografie van Tobie Goedewaagen, interviewer Ad van Liempt.
• Zondag 16 maart (finale Boekenweek) – Jan van Aken, De afvallige, interviewer Mathijs van Deen.
• Zondag 13 april – professor Frits van Oostrom, Wereld in woorden.
• Zondag 14 september – Willem Otterspeer over Biografie van W.F. Hermans.
• Zondag 12 oktober – Monique van Paemel, Vlaams auteur.
• Zondag 9 november –  Thomas Ross, thrillerschrijver, interviewer Henk van Baalen.
• Zondag 14 december – Toon Tellegen + Corrie van Binsbergen (gitaar) + pianist.

Wij zien u graag op zondag 12 januari in het Theater van Dok H2O

Met een hartelijke groet, namens het bestuur,

Frens Westenbrink

Secretaris Deventer Literair

f.westenbrink@kpnmail.nl